فصل 1مقدمه.

به استناد یک بررسی سراسری مشکلات زناشویی مهم‌ترین علت مراجعه زوج‌ها به مشاوران و متخصصان امور زناشویی است. در این میان فقدان ارتباط خوب مهم‌ترین مشکلی است که زوج‌ها با آن روبرو هستند.

مشکلات ارتباطی در هر رابطه‌ایدیده می‌شود و با آنکه از میان برداشتن قطعی مشکل ارتباطی میسر نیست، می‌توان این معضل را به حداقل رساند و از تأثیر منفیان بر روابط زناشویی کاست. این کتاب به زوج‌ها و مشاوران امور زناشویی کمک می‌کند تا زمینه را برای ایجاد روابط بهتر فراهم سازند. قبل از هر چیز به شما کمک می‌کنیم تا انتظارات خود را از رابطه‌ای که در آن هستید مشخص سازید. آنگاه توضیح می‌دهیم که مشکل ارتباطی چگونه بروز می‌کند، توضیح می‌دهیم که شما در این شرایط در چه کیفیتی قرار دارید.

بعد از «انقلاب شناختی» در روانشناسی، این ذهنیت ایجاد شده که زن و شوهر صرفاً به رفتار یکدیگر توجه ندارند، به‌جای آن رفتار همسرشان را تفسیر می‌کنند. این برداشت و تفسیر روی مهارت‌های ارتباطی تأثیر می‌گذارند.

روان‌شناسان، مددکاران اجتماعی، روان درمانگرها و روحانیون با توجه به نقش دین و معنویت در روابط زناشویی نیز می‌توانند از این کتبا استفاده کنند.

تغییر نقش زنان در جامعه و تفاوت جنسیتی در زوج‌ها نیز در نهاد ازدواج تأثیر فراوانی دارد.

با برداشتی کلی نگر از خانواده علاوه بر روابط میان زن و مرد باید به روابط آن‌ها با فرزندانشان هم توجه کرد.

فصل 2شروع کار.

در بسیاری از مواقع زن و شوهر، هر دو، احساس اجحاف می‌کند و تحت تأثیر ذهنیت خود نمی‌توانند تن به همکاری بدهند. ممکن است کسی فکر کند بی‌فایده است و ... بنابراین متوجه تلاش همسر خود نمی‌شوند و تنها جنبه‌های منفی‌کار او را می‌بینند. یکی از راه‌های کنترل اندیشه‌های منفی و بازدارنده، مورد سئوال قرار دادن آن‌هاست. وقتی تصمیم می‌گیرید روی رابطه زناشویی خودکار کنید، هرگز بدین معنا نیست که شما تقصیرها را به گردن می‌گیرید. تنها معنایش این است که به رابطه زناشویی خود بها می‌دهید.

این کتاب به شما می‌گوید چگونه احساسات و افکار و رفتار شما روی ارتباطی که با دیگران دارید تأثیر می‌گذارد.

- یک توافق.

اگر زوج‌ها خواهان موفقیت در روابط خود هستند باید به این توافق نامه تن بدهند.

من در این رابطه سرمایه گذاری کرده‌ام و به آن علاقمندم و در قبال رابطه زناشویی مسئول هستم.

برای بهبود رابطه‌ام تلاش می‌کنم و حاضرم در بعضی از موارد مصالحه کنم.

به همسرم ناروا نمی‌گویم و تن به روابط نامشروع نمی‌دهم.

به جای توجه به مسائل گذشته، به مسأله موجود توجه می‌کنم.

برای مطالعه کتاب وقت صرف کرده و داوری را دست کم سه ماه به تعویق می‌اندازم.

تمرین.

برای اینکه چیزی را پیدا کنید باید نگاه کنید. با این تمرین از برخی از جنبه مثبت موجود در رابطه زناشویی خودمطلع می‌شوید در تمام مدت هفته، همه روزه شما و همسرتان دو اقدام خوب یکدیگر را یادداشت کنید واحساس خود رادراین رابطه بیان کنید.

فصل 3انتظارات در روابط سنتی و غیرسنتی.

اغلب نارضایتی‌ها، در روابط زناشویی ناشی از انتظارات برآورده نشده‌اند. نخست باید از انتظارات خود آگاه شوید. دوم، باید ببینید که آیا این انتظارات واقع‌بینانه هستند و سوم اینکه آیا همسر شما از انتظارات شما با خبر است؟ آیا متعهد است این انتظارات را برآورده سازد؟

انتظارات اشخاص از رابطه زناشویی‌شان بستگی به زمینه‌های فرهنگی آن‌ها دارد. برداشت‌های سنتی و غیرسنتی از رابطه ازدواج هم بسیار تأثیرگذارند. وقتی زن و شوهر از ماهیت و منبع توقعات خود بی‌اطلاع باشند، در برقراری ارتباط بامشکل روبرو می‌شوند.

اشخاصی چگونه می‌دانندکه چه انتظاراتی باید داشته باشند؟ ممکن است جوانان با مشاهده سایرین باشد. (رسانه‌های عمومی، آداب و رسوم حاکم بر جامعه ...).

تغییرات اجتماعی نیز روی چگونگی انتظارات، شیر می‌گذارند. (مانند کار کردن هر دوی زن و شوهر، مراقبت مردها از فرزندشان و ...) واقعیت درست یا غلط بودن این موضوعات نسبت مهم این است که انتظارات مشخص و شفاف باشند.

مهم‌ترین: شما و همسرتان مستقلاً توقعات و انتظارات خود را از ازدواج بیان کنید.

بی‌توجهی به هویت خود نیز می‌تواند مشکلات جدی تولید کند. لازم است که به خواسته‌ها و نیازهای خود توجه کنید و خود را مقدم به رابطه‌تان حساب آورید.

بارزترین روابط نکاحی غیرسنتی ازدواج‌های میان فرهنگی است. برای داشتن یک رابطه زناشویی موفق، در ازدواج‌های با فرهنگ‌های متفاوت، نیازی به این نیست که زن و شوهر به ارزش‌های مشابهی پایبند باشند. در واقع اغلب این تفاوت‌ها و ارزش‌های متفاوت فرهنگی است که بسیاری از اشخاصی را به هم جلب می‌کند. اما همین تفاوت‌های ارزشی، در غیاب مهارت‌های ارتباطی مفید می‌تواند در بلندمدت مسأله‌ساز شود.

با تفاوت بر سر طرز برقراری ارتباط، امکان سوء برداشت افزایش می‌یابد. در بعضی از فرهنگ‌ها به محتوای کلام و در فرهنگ‌های دیگر به محتوای غیرکلامی توجه می‌شود. توجه داشته باشید که سبک‌های ارتباط یکی از مظاهر ارزش‌های فرهنگی است.

تمرین: به اتفاق همسرتان درباره شباهت‌ها و تفاوت‌هایتان درباره ارزش‌هایتان بحث کنید.

فصل 4طرز ارتباط میان زوج‌ها.

بسیاری از زوج‌ها معترفند که به هنگام صحبت با همسرشان با دشواری روبرو هستند. باری بهبود ارتباط خود باید مشخص‌تر صحبت کنید و دقیقاً توضیح دهید که میان شما و همسرتان چه می‌گذرد.

ارتباط چیست؟ شما پیامی را با نیت خاصی فرستید و همسرتان آن را دریافت می‌کند. اما همین فرایند ساده ممکن است تحقق نیابد و همسرتان پیام شما را به شکلی جزان چه منظور شماست برداشت کند. ممکن است شما پیام خود را به طرزی مخابره کنیدکه در همسرتان مفهوم طنز یا طعنه را تداعی کند ممکن است حالت چهره و حرکات بدن شما پیام را به شکل متفاوتی منعکس سازد.

ضرورت دارد که همسر شما اطلاعاتی درباره روابط میان رفتارها و نیاتی که دراین رفتارها مستقر است داشته باشد تا پیام شما را به همان مشکلی که هست برداشت کند.

به چهار علت ممکن است ارتباط به شکلی که منظور گوینده است درک نشود. نخست، ممکن است منظور مخابره کننده پیام و خود پیام همخوانی نداشته باشد (مثلاً حالات بدن و چهره با کلام).

دوم، ممکن است گوینده پیام را به درستی مخابره کند، اما گیرنده پیام را به شکل دیگری دریافت کند. (طرز ارتباط صمیمانه را به حساب ترحم گذاشتن).

سوم اینکه هم گوینده و هم شنونده مرتکب اشتباه شوند.

چهارم هم گوینده و گیرنده هر دو کارشان را بدون عیب و نقص انجام می‌دهند اما ازان جهت که از رویه و قواعد متفاوتی استفاده می‌کنند، ارتباط به آن شکل که هست درک نمی‌شود. مثلاً در فرهنگ‌های متفاوت یک رفتار واحد می‌تواند معانی متفاوتی داشته باشد.

چگونگی ارتباط در خانواده پارسی، فرهنگ، جنسیت، طرز برقراری رابطه با دیگران، تجارب ناشی از روباط صمیمانه قبل و ... روی چگونگی این زمینه تأثیر می‌گذارد. بخش اعظم زمینه ارتباطی شما زمانی شکل گرفته که هنوز به رابطه موجود قدم نگذاشته بودید، اما با این حال بر رابطه فعلی شما تأثیر می‌گذارد.

- اینکه تفاوت از زمینه‌های ارتباطی به رابطه بهتر کمک می‌کند یا از کیفیت آن می‌کاهد، بستگی به آگاهی طرفین ازدواج از آن‌ها دارد مثلاً اغلب مردها اگر زن مسأله‌ای را مطرح کند بی‌درنگ راه‌حل ارائه می‌دهند درحالی‌که برای زن راهی برای پیوند جویی و احساس حمایت است. زوجی که ازتفاوت زمینه‌های ارتباطی زن و مرد آگاه است.

گرفتار سوء برداشت نمی‌شود. البته خود شخص هم باید از زمینه‌های ارتباطی خود آگاه باشد.

هر کس با توجه به ذهنیتی که دارد رفتار و گفته همسرش را ارزیابی می‌کند. اندیشه باید به رفتار تبدیل شود تادیگران آن را درک کنند. اگر افکار و استنباط‌های خود را با دیگران در میان بگذاریم گاه به این نتیجه می‌رسیم که از صحبت یا رفتار آن‌ها برداشت اشتباه کرده‌ایم.

- احساسات تند از گونه خشم یا حسادت می‌توانند ارتباط را مخدوش کنند. تحت‌تأثیر این احساسات نمی‌توانیم شرایط را به گونه‌ای که هست ارزیابی کنیم. اشخاصی که از حساسیت‌های لازم برخوردارند می‌توانند در شرایط غلبه احساسات تند از گرفتن تصمیمات مهم خودداری کنند. احساسات برای اینکه درک شوند باید از درون شما خارج شده در قالب رفتار خودنما شوند.

- در مواقعی لازم است که زن و شوهر روی یک زبان مشترک به توافق برسند تا بتوانند پیام‌های یکدیگر را بهتر درک کنند. رفتارهای متناسب می‌توانند نیات خوب را به مخابره خوب تبدیل کنند.

- برای تغییر روابط ابتدا باید از شرایط و چگونگی روابطی که با همسرتان آگاه شوید. تا ندانید که چه اتفاقی در رابطه شما و همسرتان می‌افتد نمی‌توانید آن را تغییر دهید.

- میزان رضایت خاطر شما از رابطه زناشویی روی ارسال و دریافت پیام تأثیر می‌گذارد. فرد راضی از ازدواج برداشت‌هایش از رفتارها و پیام‌های همسرش مثبت است و بالعکس.

- با شناخت طرز و سبک ارتباط، زمینه‌های مسأله‌ساز، انتظارات از رابطه زناشویی، باورهای مربوط به روابط زناشویی و تببین رفتار همسر می‌توان کیفیت رابطه زناشویی را ارزیابی کرد.

5 باور غیر واقع بینانه در زندگی عبارت است از: ذهن‌خوانی، اختلاف مخرب است، زن و شوهر نمی‌توانند تغییر کنند، رابطه جنسی باید عالی و بی کم و کاست باشد، به علت تفاوت زن و مرد هرگز نمی‌توانند یکدیگر را درک کنند.

فصل 5تفاوت‌های زن و مرد در رابطه ازدواج.

زنان و مردان از قواعد متفاوتی در صحبت با هم استفاده می‌کنند.

یک نکته: یکی از دلایل جلب شدن زن و مرد به هم وجود این تفاوت‌هاست. وقتی زن و مرد با هم تفاوت دارند می‌توانند چیزهای جدیدی به یکدیگر بدهند.

برای اینکه تفاوت‌های جنسیتی تولید مسئله نکنند دو نکته اهمیت دارد. نخست اطلاع یافتن از تفاوت‌هاست. قدم بعدی این است که به طرزی صادقانه و با صراحت مطالبی را با همسرتان در میان بگذارید، حرف‌های همسرتان را چگونه تفسیر می‌کنید؟ چگونه همسرتان می‌تواند پیامش را به طرزی مخابره کند که شما در آن سر در بیاورید! چگونه اطلاع می‌دهید که پیام همسرتان را درک کرده‌اید و درباره‌ی رابطه‌ی ازدواجتان چه فرضیه‌هایی دارید؟

فصل 6فراگیری برقراری ارتباط مؤثر: جنبه‌های اصولی.

اقدامات اولیه برای برقراری ارتباط بهتر.

انتظارات واقع بینانه ایجاد کنید: برداشت شما از رفتار همسرتان همیشه در فیل‌ترهای احساسات، افکار و انتظارات شما پالایش می‌شود. بنابراین روابط شما در زمان کوتاه بهبود پیدا نمی‌کند. به طور روزانه و با توجه به تغییرات جزیی پیشرفت خود را در نظر بگیرید.

فراهم آوردن زمینه مناسب: دست کم روزی 15 دقیقه را برای صحبت با یکدیگر در نظر بگیرید درباره زمان و مکان گفت و گو به توافق برسید. مقرراتی را برای قطع موقتی صحبت وضع کنید در این موارد ناسزاگویی، فریادکشیدن، پرتاب کردن شی و رسیدن خشم به درجه‌ای که بتواند به حرف همسرتان گوش کنید، صحبت را قطع کنید.

رفتار دوستانه: با استفاده از مهارت‌های یاد شده در کتاب گفت و گو را با مطالب ساده‌تر شروع کنید. رسیدگی به مسایل جدی‌تر را به مراحل بعدی موکول کنید. از طعنه زدن، ناسزاگویی و حمله به منش و شخصیت همسر خود، خودداری کنید.

توجه به جنبه‌های مثبت: از عبارات متعادل استفاده کنید. وقتی فضای تعادل بر رابطه شما حاکم می‌شود، می‌توانید انتقادهای یکدیگر را با دید مثبت‌تری بپذیرید. اشاره شخص به موارد منفی از کلی‌گویی خودداری کنید.

از راه بندها اجتناب کنید: انتقاد متقابل نکنید. به جای قطع صحبت یکدیگر ما به نوبت حرف بزنید، به جای دادن اولتیماتوم خواهش کنید. به جای گذشته‌ها به زمان اکنون توجه کنید.

به پیشرفت خود توجه کنید: سپس گذراندن این 5 مرحله، فهرستی از پیشرفت‌های یکدیگر تهیه کنید و مطالب آن را با همسرتان در میان بگذارید و به بنید چه تغییراتی در شما ایجاد شده است.

فصل 7      برقراری ارتباط مؤثر: مراحل میانی.

اقدامات میانی برای رسیدن به ارتباط مؤثر.

در قبال خود قبول مسئولیت کنید: 1- استفاده از کلام «من» : عبارات بدون کلام «من» احساس سرزنش و حمله را تداعی می‌کنند. این‌گونه مسئولیت به گردن دیگران می‌افتد و در این حال است که همه ما در قبال احساسات، نیزها، اعمال و انتظارات خود مسئول هستیم. 2- توجه کردن به خود: اگر به خود و نقشی که در زندگی زناشویی خود دارید بیشتر توجه کنید، مسئولیت بیشتری در قبال آن عهده‌دار می‌شوید.

توجه به احساسات و مخابره آن‌ها: بسیاری از اشخاص از احساسات خود آگاه نیستند و نمی‌دانند که چگونه احساساتشان روی ارزیابی و برخورد آن‌ها تأثیر می‌گذارد. مثلاً هنگام خستگی یا ناراحتی تحت تأثیر احساسات منفی امکان نشان دادن واکنش منفی و برداشت منفی زیاد می‌شود.

آیا شما به‌راحتی متوجه خشم، دلخوری، خوشحالی، اندوه، هراس، ناراحیت و اضطراب خود می‌شوید؟ همسرتان چطور متوجه این احساسات شما می‌شود؟ این مطالب درباره همسر شما نیز صادق است.

توجه به فرضیه‌ها: اگر به گونه‌ای برخورد کنید که انگار می‌توانید ذهن همسر خود را بخوانید و فرضیه‌های خود را وارسی نکنید به نتیجه منفی می‌رسید. باید برداشت و ارزیابی خود را با همسرتان درمیان بگذارید تا از واقعی بودن آن اطمینان حاصل کنید.

گوش دادن پویا: به همسرتان نشان دهید که به حرف‌های او گوش کرده‌اید به دو طریق: 1- تکرار کردن خلاصه حرف‌های او 2- برقراری تماس چشمی، سر تکان دادن به مفهوم تائید گفته و حالت دادن به دست‌ها و بدن (اشارات غیرکلامی).

بازخورد تأثیر رفتار، بدون داوری به همسرتان اطلاع دهید که او روی احساسات و افکار و اعمال شما چه تأثیری می‌گذارد چه مثبت و چه منفی.

توجه به پیشرفت خود و پاداش دادن به خود: فهرستی از تلاش‌های همسرتان تهیه کنید و مطلب تهیه شده را با او در میان بگذارید و از تلاش‌های او قدردانی کنید.

اگر تغییراتی در روابط خود احساس کرده‌اید آن‌ها را به خود نیز یادآوری کنید.

فصل 8      برقراری ارتباط مؤثر: اقدامات پیشرفته.

بحث درباره زمینه‌های اختلاف.

اطلاع از زمان حل مسأله: اگر هر کدام از شما با احساسات تند روبه‌رو شدید، بدانیدکه زمان مناسبی برای حل اختلاف نیست. باید آرامش کافی داشته باشید.

اگر همسرتان را همراه و موافق ارزیابی کنید به ویژگی‌های مثبت او توجه می‌کنید و درنتیجه شرایط برای حل مسأله مناسب می‌شود؛ بنابراین اندیشه نیز از حل و فصل اختلاف نقش تعیین کننده‌ای دارد.

تعریف مسئله: برای تعریف مسئله باید بتوانید مشخص‌تر حرف بزنید، مسئولیتی بپذیرید و یک شنونده خوب باشید.

ویژگی‌هی تعاریف خوب در مسأله: 1- طرفین درباره آن توافق دارند. 2- نقش زن و شوهر را در مسأله توضیح دهد. 3- تعریف ساده‌ای از مسئله کند. 4- احساسات هر یک از طرفین را درباره مسأله توضیح دهد. 5- به جنبه‌های مثبتی اشاره داشته باشد

ویژگی‌های تعاریف بد درباره مسأله: 1- تنها نقطه نظر یکی از طرفین را بازگو کند. 2- سرزنش‌آمیز باشد. 3- کلی و مبهم باشد. 4- تنها شکایت‌های هر کدام را فهرست کند. 5- تنها به جنبه‌های منفی بپردازد.

حل مسأله، کنار آمدن با مسأله: بعضی از مشکلات قابل تغییر نیست مانند فوت یکی ازنزدیکان زوج –در اینجا باید با احساس همدلی صبر کرد تا دوران سوگ به پایان برسد، بعضی مشکلات راه‌حل دارد؛ بنابراین موضوع بر سر حل مسأله یا کنار آمدن با آن است.

ارائه و ارزیابی راه‌حل‌ها: برای یافتن راه‌حل، کار را به دو بخش تقسیم کنید، سیال سازی ذهنی و ارزیابی.

در جریان سیال سازی ذهن به انواع راه‌های اجتماعی صرف نظر از منطقی یا غیرمنطقی بودن آن توجه می‌کنید.

ارزیابی بعد از تهیه فهرست راه‌حل‌های پیشنهادی صورت می‌گیرد. راه‌حل‌های مؤثر به همکاری و مصالحه طرفی رابطه بستگی دارد.

بستن قرارداد: قرارداد کتبی وسیله‌ای است که در صورت بروز اختلاف می‌توان به مفاد آن مراجعه کرد. در این قرارداد زن و شوهر دقیقاً خواسته خود را ابراز می‌کنند. نوشتن عبارات کلی و فراگیر جایز نیست

ویژگی‌های یک اره‌حل یا قرارداد خوب:1- به رفتارهای خاص توجه می‌کند. 2- چگونگی و راه‌های تغیر طرفین را مشخص می‌سازد. 3- چگونگی کمک هر یک از طرفین را به دیگری توضیح می‌دهد. به مصالحه زن و شوهر توجه می‌کند در اختیار هر دو قرار می‌گیرد

ارزیابی و پیشرفت: تنها راه بهبود ارتباط تغییر دادن رفتار است؛ بنابراین به عنوان یک نقطه شروع به رفتارهای موجود میان شما و همسرتان در خلال یک ارتباط را توجه کنید تا ازمیزان پیشرفت خود آگاه شوید.

فصل 9      ادامه پیشرفت و ارتباط با دیگران.

شما به تلاش دامنه‌دار احتیاج دارید تا مجدداً گرفتار مشکلات ارتباطی گذشته نشوید. به همین دلیل در این فصل به دو نکته مهم اشاره می‌کنیم: ادامه پیشرفت و ممانعت از بازگشت به گذشته.

رابطه زناشویی نیازمند به توجه پیوسته است. استفاده از مهارت‌های ارتباطی در زندگی روزانه راهی برای حفظ روابط خوب است. باید وقتی صرف کنید و ببینید که چگونه می‌خواهید از مهارت‌های به‌دست آمده در زندگی خود استفاده کنید. یکی از این راه‌ها صرف وقت با همسرتان (حداقل 15 دقیقه در روز) است

برای جلوگیری از حرکت قهقرایی و رسیدن به عادات ناخوشایند قبلی اقدامات زیر را انجام دهید:

1- نشانه‌های مسأله‌ساز را پیدا کنید.

2- موقعیت‌هایی که امکان بروز مشکل در آن بیشتر است را شناسایی کنید.

3- به این توجه کنید که چه زمانی این نشانه‌ها به وجود گرفتاری برای شما و همسرتان اشاره دارند.

4- برنامه‌ای برای برخورد با مسأله طراحی کنید.

- این چهار موقعیت جملگی به حل مسأله نظر دارند، اما باری اینکه روی روابط خود کار کنید نیازی نیست که ابتدا مسأله‌ای در روابط شما بروز کند. می‌توانید با استفاده از مهارت‌های به‌دست آمده و با توجه کردن به جنبه‌های مثبت مسائل مختلف، روابط سالمی برای خود حفظ کنید.

می‌توانید مهارت‌های ارتباطی خود را با اشخاصی به غیر از همسرتان به‌کار برده این مهارت‌ها در زندگی روزانه شما کاربرد پیدا کند مانند ارتباط با دوستان و همکاران و نیز ارتباط با خانواده همسر

ارتباط با فرزندان.

تاکنون به ارتباط با بالغ‌ها اشاره کردیم. در ادامه مطلب به نکاتی در زمینه ارتباط با کودکان تا حد مقطع دبستان اشاره کرده‌ایم.

1- مانع پرت شدن حواس کودک شوید.

2- جملات خود را با عبارات مثبت شروع کنید.

3- از عبارات آرام، روشن، درست و کامل و خلاصه استفاده کنید.

4- الگوی خوبی در ارتباط را به نمایش بگذارید.

5- با کودک تماس چشمی برقرار کنید و کنار او بنشینید و دنیا را از دریچه چشم او نگاه کنید.

6- از بچه‌ها تعریف و تشویق و نیز انتقادی زنده کنید ولی این کار را همزمان انجام ندهید.

7- استفاده از فاعل «من». مثلاً به جای گفتن تو مرا عصبانی می‌کنی بگویید من عصبانی می‌شوم وقتی که تو ...

8- جملات فرزندانتان را تکرار کنید تا بدانند که متوجه سخن آن‌ها شده‌اید.

9- برای توضیح مسائل دشوار از داستان استفاده کنید.

10- کاری کنید که بچه‌ها احساسات خود را به زبان آورند.

11- سایر بالغ‌ها را به هنگام صحبت با بچه‌ها تماشا کنید و الگو بگویید.

12- ترتیبی بدهید که بچه‌ها از گفت و گو لذت ببرند. مثلاً آنان را به باغ‌وحش ببرید و در ضمن با آن‌ها حرف بزنید.

فصل 10    موارد خاص: خانواده‌های دو شغلی، معنویت و مسایل جنسی.

امروزه در امریکا، 50 درصد زنان بیرون از منزل کار می‌کنند. به چهار مشکل اساسی که خانواده‌های دوشغله با آن مواجه هستند اشاره کرده‌ایم:

انتظارات غیرواقع بینانه.

در رسانه‌های عمومی صحبت از مردان و زنانی است که هم به خود، هم به همسر، هم به فرزندان و هم به شغلشان می‌رسند و با مشکلی روبه‌رو نمی‌شوند. اما این همه واقعیت نیست.

اگر در کار انتخاب‌های زندگی و تعیین اولویت‌های زندگی زناشویی‌تان تأخیر کنید، بعید نیست که فرصت انتخاب‌ها را از دست بدهید.

فشار نقش جنسی.

برخی از زوج‌ها که هر دو شاغلند، معتقدند که علاقه‌ای به روابط سنتی ندارند. با این حال رفتارشان به گونه‌ای است که نقش‌های سنتی را مورد تأکید قرار می‌دهد. مثلاً بسیاری از مردانی که به برابر زن و مرد اعتقاد دارند، اگر ببیند که همسرشان به اندازه آن‌ها کسب درآمد می‌کنند، ناراحت می‌شوند.

مراقبت از فرزندان.

در اغلب ازدواج‌ها، ورود کودک به صحنه خانواده کار کردن زن را زیر سئوال می‌برد. احساس گناه نیز موضوع دیگری است که ممکن است روی مادرها فشار بیاورد تا دست از کار بکشد.

موضوع مهم در ارتباط با پرورش کودک در خانواده‌های دوشغلی محدودیت زمانی است؛ بنابراین زوجین باید در این‌باره با هم به توافق برسند.

اختلاف زمانی پیش می‌آید که به هر دو شما شغل خوبی پیشنهاد شود که هر کدام در سمتی از کشور واقع شده است. با توافق با هم این اختلافات را به حداقل برسانید.

بالا بردن معنویت رابطه زناشویی.

باورهای متفاوت درباره معنویت در روابط زناشویی تولید تنش می‌کند، به خصوص هنگام تربیت فرزندان.

برخورد با اختلاف معنوی.

حتی اگر شما و همسرتان نتوانید از زمینه‌های معنوی به توافق برسید می‌توانید از بحث درباره معنویات سود ببرید. مانند برخورد با سالمند شدن پدر و مادر، برخورد با ترک والدین، اینکه کدام ارزش‌ها به کودک انتقال داده شود و با موضوع فناپذیر بودن خود چگونه روبه‌رو شویم.

بالا بردن معنویت.

یکی از راه‌های اعتلای معنویت، استفاده از حوادث مهم زندگی، چه خوب و چه بد، است. درباره این حوادث با همسرتان حرف بزنید و برداشت خودتان را از آن بیان کنید. می‌توانید به اتفاق به سازمان‌های مذهبی بپیوندید.

مسایل و مشکلات جنسی.

بسیاری از مردان اگر بشنوندکه اغلب زوج‌ها در زمینه روباط جنسی با مشکل و مسأله روبه‌رو هستند تعجب می‌کنند.

به لحاظ رعایت هنجارهای فرهنگی کمتر درباره مسایل جنسی بحث می‌شود و درنتیجه اطلاعات قابل قبولی در این زمینه مخابره نمی‌شود. به همین دلیل وقتی زوج‌ه به مشکلی در زمینه روابط جنسی برمی‌خورند آن را به حساب غیرطبیعی بودن خود می‌گذارند.

فصل 11    اگر ازدواج به بن‌بست رسید: جدایی و متارکه.

اگر به این نتیجه رسیدید که به سود شماست به رابطه زناشویی خاتمه دهید، این فصل به شما کمک می‌کند تا میان مزایا و اشکالات متارکه قابل به فرق شوید.

وقتی کار به دشواری می‌رسد.

هنگام روز استرس‌های احساس زمان مناسبی برای تصمیم‌گیری درباره جدا شدن و متارکه نیست، زیرا احساسات زن و شوهر در زمان بروز مشکل می‌تواند به شدت روحی قضاوت آن‌ها تأثیر بگذارد.

چرا اشخاص به زندگی زناشویی خود پایان می‌دهند.

زن‌ها: نبود محبت و نداشتن ارتباط کافی، نداشتن علایق مشترک، الکلیسم، بدرفتاری جسمانی و یا روابط جنسی نامشروع شوهر.

مردها: الکلی بودن زن، غرولند، ناله و عیب‌جویی زن.

اگر مسایل لاینحل باشند متارکه می‌تواند اقدام مناسبی به حساب آید.

فروپاشی جامعه.

50 درصد ازدواج‌ها در امریکا به طلاق می‌انجامد. تغییرات در طرز و سبک زندگی نگرش مردم را در قبال پایان دادن ازدواج تغییر داده است، این تغییر نگرش، یکی از دلایل بالا رفتن میزان طلاق است.

کافی است زن و مرد به این نتیجه برسند که با هم سازش ندارند و بعد اقدام به متارکه می‌کنند.

تأثیر فروپاشی ازدواج.

برای بسیاری متارکه شانس انتخاب بعدی را به همراه دارد. اما احساس تنهایی، افسردگی، اضطراب، احساس گناه شکست و ناکامی نیز همراه متارکه است. متارکه روی فرزندان، دوستان مشترک، همکاران و اقوام همسر نیز اثر می‌گذارد.

در اثر متارکه تغییرات قابل توجهی در زندگی روزانه زن و شوهر ایجاد می‌شود.

همچنین طلاق و متارکه روی موقعیت مالی نیز تأثیر می‌گذارد و اکثراً شرایط مالی بسیاری از زوج‌ها ضعیف می‌شود.

تغییراتی نیز در خود فرد ایجاد می‌شود مثلاً اینکه شب‌ها و یا تعطیلات و اوقات فراغت خود را چگونه خواهد گذارند؟ و هر کدام از این‌ها چه خوبی‌ها و چه بدی‌هایی دارند.

تغییر روی دیگران.

در این مورد فرزندان خانواده بیش از سایرین تحت تأثیر قرار می‌گیرند. بچه‌های کوچک‌تر بیشتر دچار اضطراب اندوه، سوگ، خشم و خجالت می‌شوند. بچه‌های بزرگ‌تر نیز علاوه بر این موارد دچار تنهایی، کاهش عزت نفس، افسردگی، شب ادراری، رفتارهای سن و سال کمتر، مشکلات تحیلی و پرخاشگری می‌شوند.

هنگام تصمیم به متارکه خود و فرزندانتان را آماده روبه‌رو شدن با تغییرات کنید. آن‌ها باید بدانند که این تغییرات هرگز تقصیر آن‌ها نیست و پدر و مادر هر دو آن‌ها را دوست خواهند داشت. از او بخواهید احساساتش را با پدر و مادرش، هر دو، در میان بگذارد.

ارتباط در کلان.

بسیاری از زوج‌ها به این توجه ندارند که طلاق یا جدایی می‌تواند در مواقعی به ارتباط وسیع نیاز داشته باشد. معمولاً زن و شوهر باری مذاکره درباره طلاق به وکلای خود وابسته می‌شوند.

فرایند طلاق.

تصمیمات درباره تقسیم اموال، نفقه و حضانت فرزندان از سوی دادگاه تعین می‌شود.

کار دیگری که زوج‌ها هنگام متارکه انجام می‌دهند این است که هر دو به یک واسطه یا میانجی مراجعه می‌کنند. میانجی وظیفه دارد جریان متارکه را به شکلی عملی کند که حداکثر رضایت برای طرفین به دست آید.

بعد از طلاق.

با آنکه طلاق استرس‌آمیز است، اغلب مردان و زنان بعد از 2 تا 3 سال خود را با شرایط جدید زندگی تطبیق می‌دهند. اما در مواردی نیز مشکلات مالی، اقتصادی، احساسی و اجتماعی همچنان باقی می‌ماند باید سعی کنیدکه بعد از طلاق کانال‌های ارتباطی میان شما و همسر سابقتان و نیز بچه‌ها باز بماند. در مواردی نیز صحبت درباره ازدواج مجدد به وجود آمدن ناپدری و نامادری و ... ضرورت پیدا می‌کند.