مهارت‌های تحقیقی به آن دسته از مهارت‌ها می‌گویند که در آن آمادگی ذهنی، هوشیاری و توانمندی فکری فرد به حدی از قوت رسیده که با احاطه‌ی ضمنی که پیدا کرده، امکان تجزیه و تحلیل مطالب، فهم صحیح مطالب و امکان تعمیم بخشیدن و برجسته کردن خصوصیات اصلی مجموعه‌ای از معلومات را داشته باشد.

مهارت‌های تحقیقی دارای مراحل و ابعاد گوناگونی هستند به طوری که می‌توان از مراحل پایین‌تر تا مرحله‌ی اوج و کمال آن‌ها را تصور کرد.مهارت‌های تحقیقی در بستر زمان تکامل یافته و پس از مرحله‌ی بلوغ به حدی می‌رسند که فرد از مجموع یافته‌های خود به نظریات جدید و مهندسی‌های دوباره می‌رسد.در این مهارت‌ها با گذشت زمان زوائد حذف و مطالب ناب آشکار و برجسته می‌گردد.تحقیقات در جهان امروز دیگر یک شعار یا یک ژست نیست.

زیربنای توسه در همه‌ی امور فرهنگی، اقتصادی، علمی، صنعتی، کشاورزی، سیاسی و اجتماعی و امور خانواده و اقشار، مسئولیت‌های مختلف تحقیقات است.شکل تحقیقات و تنوع و تعدد کارهای تحقیقی به وسعت جهان خلقت تغییر شکل داده و انواع متفاوتی را در بر گرفته است.

زمانی تحقیقات در گردش‌های طولانی‌مدت و در بستر حیات طبیعی شکل گرفته بود. هم اکنون نیز این شکل از تحقیقات همچنان به قوت خود باقی است. اما آن‌چه در کنار این نوع از تحقیقات شکل گرفته، تحقیقات کتابخانه‌ای و آزمایشگاهی است.آزمایشگاه‌ها سرمایه‌های میلیارد دلاری و عظیم را به سمت خود جذب می‌کنند که ده‌ها بلکه صدها برابر سوددهی اقتصادی را برای سرمایه‌گذاران خود به ارمغان می‌آورند.

تحقیقات راهی را برای بشر مشخص کرده که انحصاراً در اختیار خودش است.بسیاری از آزمون و خطاها که هزینه‌های فراوانی را به کشورها و مؤسسات تحمیل می‌کرد جای خود را به آزمایش‌های پیچیده اما کم هزینه داده است.

تحقیق یک فرآیند بسیار پرمشقت است و نتیجه‌ی مثبت آن است که افراد را به سمت خود می‌کشاند.حوصله‌ی فراوان، تمرکز و مطالعه‌ی مستمر و روحیه‌ی بالای امیدواری برای کسب نتیجه در این کار مهم، بسیار حائز اهمیت است.افرادی که توانایی تحقیق را دارند در کشورهای در حال توسعه کمتر مورد توجه قرار می‌گیرند و علت آن اگر در کشوری باشند که نفت‌خیز باشد به طور عمده به فروش نفت و سود حاصل از آن بر می‌گردد.

ولی این به معنای آن نیست که تحقیقات به طور کلی در این کشورها فراموش شده است.یک محقق به خاطر ارزشی که برای کار خود قائل است، باید تمام این مسائل را به جان بخرد و باور داشته باشد که نتیجه‌ی ارزشمندی که ممکن است ماه‌ها به انتظار آن بنشیند می‌تواند تمام این ناملایمات را برطرف سازد.

مسأله‌ی مهم دیگر ارتباط با گروه‌های تحقیقاتی، مراکز علمی و کارگاهی است.بسیاری از دانشجویان ما در کارهای فردی و تئوریک موفق و در کارهای عملی و تیمی ناموفق هستند.

البته تیم‌های رباتیک در این بخش یک استثنا است.ما باید با تحمل یکدیگر پس از انتخاب دقیق به کارهای گروهی روی آوریم و در ارتباط با دیگران از بهره‌های علمی و عدم انجام کارهای موازی استفاده کنیم.اینترنت یک مجموعه‌ی باز و وسیع است که در آن زبان انگلیسی به عنوان اصلی‌ترین ابزار یک محقق می‌تواند نقش‌آفرینی کند.

فن‌آوری- تحقیق و توسعه

تحقیق و توسعه و کار مهندسی به دو علت زیر می‌تواند امتیازات استراتژیک داشته باشد:

1-عامل فن‌آوری می‌تواند منجر به تولیدات جدید و پیشرفته‌ای (از جهت بازاریابی) شود.

2-عامل فن‌آوری می‌تواند منجر به ایجاد کالاهای جدید یا روش‌های پردازش نوین مواد خام شود و مزایایی از جهت قیمت تمام شده برای مؤسسه به وجود آورد.

3- عامل فن‌آوری می‌تواند منجر به تغییر فن‌آوری ساخت شود.

4-تغییرات فن‌آوری به طور خلق الساعه ایجاد نمی‌شود؛ بنابراین از طریق تحقیق و توسعه می‌توان قدرت قابل ملاحظه‌ای را در روند بازرگانی ایجاد کرد.تاول تحقیق و توسعه را به پنج نوع تقسیم کرده است که در یک مؤسسه می‌توان از هر یک از آن‌ها استفاده کرد.

1-تحقیق اکتشافی

2- تحقیق در مورد اصلاح و رشد کیفی محصولات

3- تحقیق در مورد کاهش قیمت تمام شده‌ی محصولات

4-تحقیق در مورد تطبیق مواد خام

اما معمولاً منظور از تحقیقات، بیشتر زمینه‌های تحقیق پایه‌ای، تحقیق کاربردی، تحقیق توسعه ای و تحقیق برای به خط تولید رساندن محصول است.

تحقیق پایه‌ای:

تحقیق پایه‌ای عبارت است از شناخت علمی و دست‌یابی به شواهد فیزیکی در تولید هر گونه محصول.این نوع تحقیق ابتدایی‌ترین قدم برای آغاز کار است.

تحقیق کاربردی:

تحقیق کاربردی عبارت است از به‌کارگیری تحقیقات پایه‌ای انجام شده برای تکمیل ابتدایی و تشخیص ظرفیت‌های موجود برای استفاده از تحقیقات.

تحقیق توسعه‌ای:

تحقیق توسعه‌ای عبارت است از مدل‌سازی و تولید نمونه‌های آزمایشگاهی.این مرحله پس از مثبت بودن نتایج تحقیقات اولیه انجام می‌شود و از طریق آن می‌توان خصوصیات فیزیکی محصول یا امکان هر گونه واکنش روانی خریدار را در مورد محصول مورد بررسی قرار داد.

مشاغل مربوط:

1-کارشناس آمار

2- شاغلینی که در زمینه‌ی مهارت‌های تحقیقی فعالیت می‌کنند، همان محققین و پژوهشگرانی هستند که در موارد ذیل فعال هستند:

الف)امور پزشکی
ب)امور هنری
ج)امور رسانه‌ها
د)امور اجتماعی
هـ)امور سیاسی
و)امور فرهنگی
ز)امور ادبی
ژ)امور صنعتی
س)امور ورزشی
ش)امور امنیتی
ص)امور اطلاعاتی
ض)امور اقتصادی

مهارت‌ها:

مهارت‌های تحقیقی اشتراک زیادی با مهارت‌های مشاوره‌ای و کمترین ارتباط را با مهارت‌های اداری و دستی دارند.