نوآوری عامل اصلی کسب و حفظ مزیت رقابتی شرکت‌هاست؛ به همین دلیل است که شرکت‌هایی نظیر فولکس واگن و آی بی ام حاضرند برای یک دوره‌ی آموزشی سه تا چهار روزه نوآوری ۵۰تا ۶۰هزار دلار هزینه پرداخت کنند. اما آیا صرفاً شرکت‌های بزرگ که قادرند هر سال میلیون‌ها دلار صرف بخش‌های تحقیق و توسعه کنند می‌توانند به نوآوری دست یابند؟

پاسخ این پرسش منفی است. تمام کسب و کارها چه کوچک و چه بزرگ برای حفظ بقای خود به نوآوری نیازمند هستند و نیز می توانند در حد خود از آن بهره ببرند. نوآوری صرفا به معنای فعالیت مغزی و بودجه های عظیم تحقیقاتی نیست. آن چه از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، این است که نوآوری و خلّاقیت در سرتاسر سازمان تشویق و فرهنگ آن بر شرکت حاکم شود. در مقاله‌ی حاضر به شش عامل مؤثر در تشویق نوآوری در سازمان اشاره می‌شود.

رووان گیبسون، محقق و نویسنده کتاب‌های متعدد در حوزه‌ی کارآفرینی می‌گوید: «شرکت‌های کوچک آن‌قدر مشغول اکنون هستند که به فردا و مرحله بعد نمی‌اندیشند اما همین مرحله‌ی بعد است که برای ادامه‌ی بقای آن‌ها ضروری است.»

۱)امکان مشارکت همه را به وجود آورید.

هر جا ذهنی وجود دارد امکان نوآوری و خلّاقیت هم هست. از بخش پذیرش تا مدیر دپارتمان فن آوری اطلاعات، همه قادرند در نحوه کار خود نوآوری داشته باشند.با آن‌که نمی‌توان در هر تصمیم‌گیری نظر همه‌ی اعضای سازمان را جویا شد، اما کارکنان در هر سطحی در سازمان باید راهی برای ابراز نظرات خود داشته باشند. آقای گیبسون که مشاور چند شرکت بزرگ از جمله آی بی ام و بایر است، می‌گوید کار را با برگزاری جلسات نوآوری گروهی آغاز کنید.

این کار مستلزم صرف چند ساعت در هفته برای برگزاری جلسه در داخل یا خارج شرکت است. صرفاً در سخن از نوآوری حمایت نکنید. جلسات را برگزار کنید و به خلّاق‌ها به خاطر تلاش‌شان پاداش بدهید. برای این کار می‌توانید درصدی از افزایش سود یا کاهش هزینه را که حاصل یک خلّاقیت یا نوآوری است، به پیشنهاددهنده‌ی آن بدهید.

۲)دیوار بین افراد را بردارید.

کار کردن در انزوا خلّاقیت را از افراد می گیرد. اگر افراد در بخش‌‌های مختلف با هم صحبت نکنند امکان استفاده از دانش یکدیگر از میان می رود و پرسش‌های اندکی در ذهن ها مطرح می‌شود. کارشناسان پیشنهاد می‌کنند در سازمان، تیم‌هایی متشکل از افراد از بخش‌های مختلف تشکیل دهید. این افراد باید دارای تخصص‌های مختلف و میزان گوناگون تجربه باشند و در فواصل زمانی معین با هم ملاقات کنند. ترتیبی دهید که در این جلسات اعضای تیم پرسش‌هایی مطرح کرده و به دنبال پاسخ آن‌ها باشند.

۳)با یک شکلی‌ها مبارزه کنید.

استیو شاپیرو، مدیر یک شرکت مشاور نوآوری می‌گوید: «یکسان بودن افکار، تجارب، تخصص‌ها و پیشینه‌ها خلّاقیت را از میان می‌برد و نوع دیگر فکر کردن عامل اصلی نوآوری است.» سازمان‌هایی نوآور هستند که در آن‌ها چهار گونه نیروی انسانی حضور داشته باشند: نیروهای خلّاق، نیروهای به وجود آورنده‌ی اتفاق نظر، نیروهایی با ذهن منتقد و نیروهای مجری برنامه‌ها. این ترکیب از نیروی انسانی تمام عناصر لازم جهت تولید نوآوری و اجرای برنامه های جدید را فراهم می‌کند.

نکته بسیار مهم این است که یکسان نبودن تشویق شود یعنی پاداش‌هایی برای افراد با ایده های جدید در نظر گرفته شود اما در مجموع تنوع مثبت در سازمان به معنای بهره‌گیری سازمان از طیفی متنوع از تخصص‌ها و تجارب است.

۴)فرضیات را از نو بررسی کنید.

فرض‌هایی که تصور می‌شود هیچ شکلی در آن‌ها وجود ندارد، نابود کننده‌ی خلّاقیت و نوآوری هستند (البته مرگ و پرداخت مالیات استثنا هستند) واقعیت این است که با گذشت زمان و تغییراتی که در محیط تجاری، قوانین و سلایق مشتری‌ها و... پدید می‌آید بسیاری از فرضیات اولیه که مسلم فرض می شدند تغییر می‌کنند. وابسته ماندن به آن‌ها اشتباه محض و عامل توقف نوآوری در سازمان است.

۵)منابع ارزشمند سازمان را شناسایی و از آن‌ها استفاده کنید.

بیشتر سازمان‌ها از آن‌چه انجام می‌دهند درکی روشن دارند اما از آن‌چه می‌دانند یا دارند نه. نوآوری حاصل شناسایی این منابع ارزشمند و استفاده از آن‌هاست. کار را با فهرستی دوبخشی که هر بخش از دو ستون تشکیل شده آغاز کنید. در بخش چپ فهرست خدماتی را که به مشتری‌ها ارائه می‌کنید و نیز قابلیت‌های استثنایی داخلی شرکت را در آینده می‌توانید به آن‌ها که خدمت ارائه دهید یادداشت کنید.

از توانایی‌های کنونی می‌توان برای استفاده از فرصت‌های جدید استفاده کرد.هنگامی که چنین فهرستی تهیه کردید با وضوح بیشتر می‌توانید روی مشتری‌های بالقوه فکر کرده و اقدام برای جذب آن‌ها را آغاز کنید. دانش نهفته در ذهن نیروی انسانی نیز از دارایی‌های بسیار مهم شرکت است. هنگام استخدام نیروی کار فرم استخدام باید به گونه‌ای تنظیم شده باشد که متقاضیان تمام مهارت‌ها، تخصص‌ها، تجارب و توانایی‌های خود را در آن به دقت درج کنند.

۶)نوآورها را جذب کنید.

در بسیاری از موارد با آن‌که در داخل شرکت زمینه برای نوآوری فراهم است نیروهای انسانی اساساً توانایی این کار را ندارند یا به اندازه‌ی کافی شاهد نوآوری نیستند. در این حالت‌ها باید ترتیبی دهید که افراد با توان خلّاقیت بالا از بیرون سازمان به آن جذب شوند. برای این کار شرکت شما باید به این‌که برای نوآوری‌ها جایگاهی مناسب است مشهور باشد.

موفقیت در انجام این توصیه، شما را با هزینه نسبتاً پایین صاحب نیروی انسانی خلّاق می‌کند. اما به یاد داشته باشید حفظ نیروی انسانی نوآور از جذب آن دشوارتر است؛ بنابراین قدم اول شناسایی و حفظ نیروهای خلّاق داخلی است.