ازدواج و تشکیل زندگی مشترک، سنگ بنای ایجاد هر جامعه‌ی انسانی و مهم‌ترین مسئله در طول زندگی هر فرد استغ زیرا بقای نسل بشر و ادامه‌ی حیات او بر روی این کره‌ی خاکی، و هم‌چنین رسیدن به کمال و آرامش که هدف خلقت است در پرتو ازدواج صورت می‌گیرد.
قرآن کریم می‌فرماید: «یکی از نشانه‌های خداوند این است که از جنس شما برایتان همسر آفرید تا موجب آرامشتان باشد، و بین شما الفت و مهربانی قرار داد»( سوره‌ی روم، آیه 21)

در حقیقت تشکیل زندگی مشترک، مهم‌ترین قدمی است که فرد در زندگی برمی‌دارد و ممکن است با یک انتخاب صحیح و آگاهانه به قله‌ی سعادت و موفقیت و سربلندی برسد، و یا با انتخاب نادرست و اشتباه، زمینه شکست و ذلت خود را فراهم کرده، تمام آینده و هستی‌اش را به باد دهد.

در این میان زمانی که مناسب است به آن توجه شود، دوران نامزدی و عقد است.این زمان که فاصله‌ی میان عقد و عروسی یعنی تشکیل زندگی مشترک است، دورانی طلایی و بهترین فرصت برای شناخت زوجین از تفاوت‌ها و شباهت‌های یکدیگر است.

بوجود آمدن مشکلات اقتصادی، طولانی شدن مدت تحصیلات، مشکلات یافتن شغل برای جوان‌ها و مسایل دیگر، باعث می‌شود همسران جوان با اجرای مراسم عقد که هزینه‌ی کمتری دارد، شریک زندگی آینده خود را انتخاب کنند و ضمن آن که از دغدغه‌های یافتن همسر مناسب و فشار جنسی و روحی رهایی می‌یابند، فرصتی برای رسیدگی به مشکلات خود و آمادگی برای تشکیل زندگی مشترک به دست می‌آورند.

در دوران عقد بعلت اینکه محدودیت‌ها، ترس‌ها و دلهره‌های قبل از ازدواج برای آشنایی دختر و پسر تا حد زیادی کاهش پیدا می‌کند، و به واسطه‌ی آزادی در رفت و آمد زوجین و خانواده‌های آنها، همسران جوان می‌توانند با گفتگو و تبادل نظر و دقت در رفتار و افکار یکدیگر به خصوصیات فردی و خانوادگی هم آگاهی پیدا کنند.

و با ارزیابی دقیق نقاط مثبت و منفی همدیگر را کشف کنند. در حقیقت دوران عقد برای رسیدن به تفاهم و دست‌یابی به نکات مشترک بین همسران است و برای انتخاب همسر مناسب و تأیید او جهت تشکیل یک زندگی مشترک باید به این شباهت‌ها و تفاوت‌ها اهمیت داد.

ضمن این‌که می‌توان در این دوران در موقعیت‌های مناسب و از زوایای گوناگون وضعیت روحی، جسمی، اخلاقی، فرهنگی و اعتقادی طرف مقابل را سنجید و ارزیابی کرد. مثل در مهمانی‌ها، در جمع اقوام و بیگانگان در سفر، در هنگام انجام اعمال عبادی و مباحثات سیاسی و سایر موضوعات.

اشتراکات و اختلافات

1- مسایل اعتقادی: در این دوران باید نسبت به عقاید و باورهای همسر حساس و دقیق بود. وجود اختلاف در این زمینه می‌تواند منجر به شکاف‌های عمیق و اختلافات زیادی در زندگی زناشویی شود. عدم هم‌فکری در مسایل مذهبی آن‌قدر اهمیت دارد که بر همه‌ی زمینه‌های زندگی اثر می‌گذارد. مثل رفت‌وآمدها، تربیت فرزند و سایر موضوعات. پس ازدواج دو نفر که از نظر اعتقادی تفاوت‌های عمیق دارند اصلاً توصیه نمی‌شود.2- نگه‌داشتن حرمت‌ها: اگر در دوران عقد همسران جوان به شخصیت و نظرات هم احترام بگذارند برای خانواده و اقوام یکدیگر حرمت قائل شوند و روزبروز این احترام متقابل بیشتر شود، تداوم این زندگی پربار و ثمربخش است و چنانچه، حرمت‌گذاری یکطرفه باشد، شخص مؤدب و بافرهنگ احساس غُبن و یأس خواهد کرد و هیچ امیدی به زندگی در کنار یک فرد هتاک نیست.

3- اهداف و آرزوهای مشترک: یکی از مهم‌ترین اشتراکات در زندگی زناشویی اهداف هماهنگ یا نزدیک بهم است. هرگاه در این دوران، همسران جوان با درنظر گرفتن عقاید، علایق و توانایی‌های یکدیگر در هدف‌های طولانی‌مدت و میان‌مدت با یکدیگر توافق داشته باشند، می‌توان امیدوار بود در کوتاه مدت نیز به یک دیدگاه مشترک خواهند رسید و این زندگی در سایه‌ی تفاهم و هم‌دلی به سعادت می‌رسد.

4- ابراز عشق متقابل: ابراز محبت بین دو همسر در دوران عقد بین آنها ایجاد عشق و انرژی مثبت می‌کند. و حس قشنگ مورد توجه و ستایش بودن را به وجود می‌آورد. و چنین مبادله‌ای باعث پیشرفت عشق و اعتماد بین همسران و مستحکم شدن رابطه زناشویی است. ولی اگر این ابراز عشق یک‌طرفه باشد پیروزی برای یکطرف و سرخوردگی برای دیگری را به دنبال خواهد داشت که در درازمدت باعث اختلافات شدید می‌شود.